صعود قله ی نول جنوبی – خط الراس شرقی دنا
کهکیلویه و بویراحمد - سی سخت
برنامه آزاد
14 و 15 شهریورماه 1392 

 
توضیحاتی درباره ی دنا :

 

دنا برخلاف آنچه در ذهن بسیاری از افراد میگذرد تنها یک قله نیست، بلکه رشته کوهی با بیش از 40 قله ی بالای 4000 متر است که از ابتدای دامنه ی اولین قله ی 4000 متری آن در شرق «قله ی پازن پیر-چشمه آب نهر» تا انتهای دامنه ی آخرین قله ی 4000 متری آن در غرب «قله ی کل قدویس» حدود 60 کیلومتر فاصله وجود دارد.

 

 

 

این مقدار در برخی مقالات و یا گزارشها 80 تا 90 کیلومتر هم ذکر شده که احتمال میرود دنباله ی دنا که با ارتفاع کمتر از 4000 متر در فارس کشیده شده را هم محاسبه کرده باشند.

 

این رشته ی عظیم، بلندترین چین خوردگی زاگرس است که بر مرز استانهای کهکیلویه و بویر احمد، اصفهان و فارس و در حد فاصل عرض های جغرافیایی 30 درجه و 45 دقیقه تا 31 درجه و 05 دقیقه شمالی و طول های جغرافیایی 51 درجه و 18 دقیقه تا 51 درجه و 41 دقیقه شرقی واقع شده و دارای بیشترین تعداد قلل بالای 4000 متر در یک مجموعه در ایران است.

 
دنا جهتی شمال غربی-جنوب شرقی دارد که به دلیل وجود دوگردنه ی شاخص "بیژن" و "پوتک" در آن به سه قسمت کلی تقسیم شده که با عناوین خط الراس شرقی، خط الراس مرکزی و خط الراس غربی از آنها یاد می شود. در خط الراس غربی دنا زبانه ای شمالی نیز وجود دارد که برخی آنرا خط الراس فرعی شمالی دنا میدانند. این زبانه قلل اهرام لُوکوره را که به ترتیب از سمت روستای خفر سمیرم با نام های حوض دال شمالی، آب اسپید،کل اُو ارزنی و کل اسدخانی نامیده شده اند را در خود جای داده است.

 

 

 

در دنا جاذبه های طبیعی بسیاری وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به آبشارهای خفر و آب ملخ، چشمه های میشی، اسپید و شرنیک، غارهای نول، یخ و دنگزلو، برم های کُه گُل و رودخانه های ماربر و بشار اشاره کرد.

 

 

 

در مورد تعداد دقیق قلل بالای 4000 متر دنا اظهار نظری نمیکنم چرا که دلیل نام گذاری برخی نقاط را به عنوان قله نمیدانم. به عنوان مثال، قله ی کپیری که در قسمتی نسبتا هموار بر روی خط الراس مرکزی واقع شده است.

 

 

 

دنا کوهی جوان با دیواره هایی عظیم و دیدنی است که متاسفانه در سال های قبل کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

 

 

 

 

 

پوشش گیاهی و جانوری دنا :

 

 

 

بلوط، کیکم، ارژن، زالزالک و شن از عمده ترین درختان دنا هستند که بیشتر در ارتفاعات زیر 2500 متر به چشم می خورند و در ارتفاعات بالاتر و تا 3500 متر بیشتر شاهد گیاهان بوته ای و علفی نظیر گونه هایی از گون، گل پر، چَویل، گیلاس کوهی، جاشیر دامی و علوفه های سطحی هستیم. تنها درختی که در ارتفاعات دنا به وفور به چشم میخورد و با هیبت و جلالی بی نظیر چشم نوازی می کند اُرس یا همان سرو کوهی است.

 

 

 

خرس های قهوه ای، بز کوهی، پازن، گرگ، پلنگ، گونه هایی از گربه های وحشی، روباه، سنجاب، راسو و سمور از جمله حیوانات، و کبک دری، گونه هایی از عقاب، شاهین، سنگ چشم، کمرکولی، کلاغ نوک سرخ، چکاوک، سهره و پرنده ی زیبای هما از جمله پرندگان این کوهستان هستند.

 

 

 

حشرات و خزندگان مختلفی چون گونه هایی از زنبور، مگس، مارمولک و ملخ نیز در این کوهستان به وفور یافت می شوند، ولی آنچه بیش از هر چیز دیگری به چشم میخورد انواع عنکبوت است که دلیلی منطقی بر همراه داشتن چادر برای شب مانی در ارتفاعات زیر 3000 است.

 

مشخصات برنامه: 

عنوان برنامه : صعود قله نول جنوبی-دنا

نوع برنامه : صعود قله
سطح برنامه : کوهنوردی سنگین
مبدا حرکت : مرودشت
مدت زمان برنامه : یک و نیم روز
تاریخ اجرای برنامه : 14 و 15 شهریورماه 1392 

استان : کهکیلویه و بویر احمد
شهرستان : دنا

بخش : مرکزی
شهر : سی سخت
دهستان :   ....
روستا : ....

تعداد نفرات : سه نفر
سرپرست : احسان شیاری

اعضا : مجید کشتکار و شاپور زارع

ارتفاع قله نول جنوبی : 4057 متر
طول جغرافیایی قله ی نول جنوبی : 51 درجه و 36 دقیقه و 29 ثانیه شــرقی
عرض جغرافیایی قله ی نول جنوبی : 30 درجه و 48 دقیقه و 54 ثانیه شمالی

فاصله تا نزدیکترین آبادی : 9 کیلومتر از چشمه سرداُو تا سی سختوسیله ی رفت و برگشت : تاکسی خط

وضعیت هوا در زمان اجرای برنامه : کمی ابری و غبارآلود
وضعیت کلی آب و هوای منطقه : زمستان ها سرد و تابستان ها معتدل با بارش سالیانه ی بالای 600 میلیمتر
پوشش گیاهی مسیر : از 2600 تا 2900 پوشیده از بوته ها به همراه سروهای وحشی و درختچه های اندک، از 2900 تا 3900 متر استپی و بالاتر از آن بدون پوشش
پوشش جانوری منطقه : در مقدمه ذکر شد
بهترین فصل صعود : برای صعودهای عمومی، تابستان

چشمه های موجود در طول مسیر : تا نیم ساعتی برباز از کف تنگ و یا از روی تپه های جلو قله قلم به کرات آب یافت میشود ولی از برباز به بعد هیچ چشمه ای وجود ندارد.
جانپناه و پناهگاه : بدون جانپناه و پناهگاه
وضعیت آنتن دهی همراه اول : در بیشتر طول مسیر
وضعیت آنتن دهی ایـــرانسل : کنترل نشد ولی با توجه به منطقه احتمالا در بیشتر طول مسیر
نزدیکترین مراکز امدادی : سی سخت - 9 کیلومتر از ابتدای مسیر کوهپیمایی

منابع دسترسی به آب : چشمه های طول مسیر
وسایل شخصی مورد نیاز : بادگیر، چراغ پیشانی، و دیگر ملزومات
وسایل گروهی : چادر تاکید می شود.
 

 

 

 

 

شرح برنامه

پنجشنبه، 1392.06.14

 

ساعت 13:20 دقیقه حرکت خود را از طریق ایستگاه سواریهای مرودشت-شیراز آغاز کرده و پس از رسیدن به شیراز به میدان قصرالدشت، ایستگاه سواریهای شیراز-یاسوج رفتیم. حدود 40 دقیقه به دلیل حرکت نکردن سواریها معطل شدیم و در نهایت ساعت 15:00 به قصد یاسوج به راه افتادیم.با رسیدن به یاسوج به ایستگاه سواری های سی سخت رفته و از آنجا به سی سخت و از سی سخت توسط یک آژانس به چشمه سرداُو رفتیم.ساعت 18:15 دقیقه و آفتاب هنوز در بلندی ها پیدا بود. نمازمان را خوانده و سریع آماده حرکت شدیم.

 


آغاز کوهپیمایی

 

راس ساعت 18:50 کوهپیمایی را از چشمه سرداُو شروع کردیم.مسیر را از جاده خاکی کف دره و در جهت جنوب شرق در پیش گرفته و پس از اتمام جاده خاکی، از دره ی سمت راستمان(دومین دره در سمت راست از ابتدای مسیر) بالا رفتیم. در میانه های دره یک چشمه آب وجود داشت. کمی استراحت کرده و مسیر را به سمت بالا ادامه دادیم. هوا تقریبا تاریک شده بود و و با توجه به اینکه 28مین روز از ماه ذی القعده را پشت سر میگذاشتیم هیچ اثری از نور ماه در آسمان نبود.

 

با پشت سر گذاشتن دره و قرار گرفتن در سطح مسطح بالای آن، تراورس را در جهت جنوب شرق(سمت چپ) شروع کردیم و بدون کاستن از ارتفاع پاکوب پیش رویمان را در پیش گرفتیم.

 

کمی پیشتر و در ساعت 20:50 چشمه ی آب دیگری در مسیرمان قرار داشت. کمی استراحت کرده، ظرفهای آب را پر کردیم و در همان جهت قبل به مسیرمان ادامه دادیم.

 

مسیر با شیب ملایم و نامحسوسی ارتفاع می گرفت. با گذر از بالای دره های فرعی پیش رو(دره هایی موازی با همان دره ای که بالا آمده بودیم) نهایتا در ساعت 22:00 به سطحی از جنس ماسه و پوشیده از بوته های گل پر و خارهای بلند که تقریبا با تمام سطوحی که در مسیرمان بود فرق داشت، رسیدیم. زبانه ی گرده ای که شاید 500 متر جلوتر آغاز میشد و به سمت چپ ارتفاع می گرفت، محسوس بود. کمی پیشتر رفتیم که در شیبی تند قرار گرفتیم که نورهایمان حکایت از امتداد شیب را داشت.

 

با توجه به راهنمایی های گرفته، میدانستم که در مسیرمان هیچ کجا نیاز به کاستن ارتفاع نیست و همچنین با توجه به زمان و زبانه ی گرده ای که در تیرگی شب دیده میشد، احساس کردم که سطح پشت سرمان همان برِباز است.

 

کمی برگشتیم و پس از کمی معطلی بالاخره در میان بوته ها با چند متر فاصله از پاکوب، در جایی مناسب و راس ساعت 22:30 کمپ خود را برپا کردیم. شام را صرف کرده و نهایتا ساعت 24:00 خوابیدیم.

 

 

 

جمعه، 1392.06.15

 

ساعت 05:00 از خواب بیدار شده و پس از جمع کردن کمپ راس ساعت 05:45 مسیر قله را در پیش گرفتیم.

 

با نگاهی به اطراف لذت تصمیم گیری شب قبل را در وجودمان احساس میکردیم. درست روی برِباز و در بهترین نقطه کمپ زده بودیم. به سمت گرده ای که در جهت شرق ما قرار داشت حرکت کرده و با رسیدن به ابتدای گرده با کمی معطلی وسایل اضافیمان را در جایی قرار داده و از شیب تندی که از سمت چپ گرده شروع میشد بالا رفته و با گذر از محوطه ای که از بوته های خشک گل پر و جاشیر دامی و خار پوشیده شده بود پس از حدود 15 دقیقه روی ادامه گرده قرار گرفتیم. درست روی گرده! به طوری که در سمت چپ به دره ای که به تنگ مهریان منتهی میشد و در سمت راست به تنگ نول تسلط داشتیم. البته اگر چه این مسیر را در هر جا که دیده ام با نام گرده از آن یاد شده است ولی میتوان آنرا ترکیبی از یال و گرده دانست، نیمه ی ابتدایی را یال و مابقی را که از جنس سنگ است گرده!

 

مسیر را درست از روی گرده ادامه داده و با گذر از قسمت کوتاهی در ارتفاع 3750 تا 3800 متری که کمی دست به سنگ بسیار سبک داشت و کمی هم تیغه ای بود، راس ساعت 09:50 در قسمتی از پاکوب نشسته و طی 15 دقیقه صبحانه را صرف کرده و ادامه ی مسیر را در پیش گرفتیم.

 

همچنان مسیر دقیقا از روی گرده ادامه می یافت تا آنکه پس از پشت سر گذاشتن ارتفاع 3900 متری، در حالی که کمتر از 100 متر تا خط الراس تفاضل ارتفاع داشتیم، وارد دهلیز کوچکی شدیم که در ادامه ی همان گرده قرار داشت و سنگهای سطح آن نیز رنگ روشنی داشتند. با عبور از این دهلیز کوچک و گذر از شکاف باریکی که در انتهای آن قرار داشت ساعت 10:50 به خط الراس رسیدیم و با ادامه ی مسیر به سمت قله 25 دقیقه بعد در ساعت 11:15 به قله ی نول جنوبی رسیدیم.

 

هوا بسیار آرام ولی مناظر غبارآلود بود. از دور دو تن از دیگر هم گروهیهایمان را نیز که از تنگ نول جهت صعود نول شمالی اقدام کرده بودند زیر قله نول شمالی می دیدیم.

 

کمی جهت استراحت و عکسبرداری توقف کرده و پس از آن راس ساعت 11:30 مسیر برگشت را از همان مسیر رفت در پیش گرفته و فقط قسمت تیغه ای و دست به سنگ را با وجود شیب مناسبی که در جهت شرق آن قرار داشت دور زده و در نهایت، ساعت 14:00 به ابتدای گرده و جایی که وسایلهایمان را  گذاشته بودیم رسیدیم. وسایلها را برداشته و با ادامه ی مسیر برگشت، حدود 45 دقیقه بعد به دیگر همنوردمان که از همان صبح کمی در مسیر برگشت حرکت کرده بود، رسیده و به اتفاق هم ادامه ی مسیر را در پیش گرفتیم.

 

ساعت 15:50 به چشمه ای در مسیرمان رسیدیم و جهت ناهار توقف کردیم. این چشمه در نقطه ی مشترک مسیر ما و مسیر صعود قله ی قلم و حدودا صد متری بالاتر از چمن وسیعی که بعد از برم های کُه گل و روبروی تنگ نمک قرار دارد، واقع شده بود.

 

پس از استراحت و صرف ناهار، در ساعت 16:55 ادامه ی مسیر برگشت را در پیش گرفتیم. در مسیر برگشت بنا به تعارف عشایرهای حاضر در مسیر حدود 20 دقیقه را در کنار چادرشان به صرف چای و آویشن گذرانده و مجدد مسیر را ادامه دادیم و در نهایت راس ساعت 18:00  به چشمه سرداُو(سردآب) رسیدیم.

 

پس از آماده شدن، ساعت 18:30 با یک آژانس که از سی سخت آمده بود به سمت یاسوج حرکت کرده. ساعت 19:40 ترمینال یاسوج بودیم و ساعت 20:00 به سمت شیراز حرکت کردیم. 22:20 به میدان قصرالدشت رسیده به ترمینال کاراندیش رفتیم و نهایتا ساعت 23:35 با رسیدن به مرودشت برنامه را به پایان رساندیم.

 

 

 

خلاصه زمانبندیها :

 

پنجشنبه، 1392.06.14

 

13:20 : حرکت از مرودشت
15:00 : حرکت از شیراز
17:05 : یاسوج-ایستگاه سی سخت
17:15 : حرکت از یاسوج به سمت سی سخت
17:55 : سی سخت
18:00 : حرکت به سمت چشمه سرداُو
18:15 : چشمه سرداُو
18:50 : آغاز کوهپیمایی
19:30 : چشمه اول
20:50 : چشمه دوم
22:00 : برباز
22:30 : برپایی کمپ
24:00 : خواب

جمعه 1392.06.15

 

05:00 : برپا
05:45 : حرکت
06:30 : ابتدای گرده
09:50 : توقف صبحانه
10:05 : ادامه حرکت
10:50 : روی خط الراس
11:15 : قله
11:30 : برگشت
14:00 : پایین گرده
14:45 : برباز
15:50 : چشمه زیر قله قلم-ناهار
16:55 : ادامه مسیر برگشت
18:00 : چشمه سرداُو
18:30 : حرکت به سمت یاسوج
19:40 : ترمینال یاسوج
20:00 : حرکت به سمت شیراز
22:20 : میدان قصرالدشت
22:40 : ترمینال کاراندیش
22:55 : حرکت به سمت مرودشت
23:35 : مرودشت-پایان برنامه

 

فاصله های زمانی :

مرودشت تا سی سخت : 03:15
سی سخت تا چشمه سرداُو : 00:15
چشمه سرداُو تا برباز(شبانه) : 03:10
برباز تا قله : 05:30
قله تا برباز : 03:15
برباز تا چشمه بالای چمن : 01:05
چشمه بالای چمن تا چشمه سرداُو : 00:45


فاصله های مکانی :

میدان گندم مرودشت تا دروازه قران شیراز : 40 کیلومتر
میدان قصرالدشت شیراز تا میدان آریو برزن یاسوج : 163 کیلومتر
خروجی یاسوج تا ورودی سی سخت : 27.5 کیلومتر

خروجی سی سخت تا چشمه سرداُو : 9 کیلومتر
 

 

 

هزینه ها :

 

کرایه هر نفر :50 هزار تومان

چشم اندازها :